Jan Pamuła, Nowa seria (x), 2009

Jan Pamuła
Urodzony w 1944 roku w Spytkowicach, k. Oświęcimia. Studiował malarstwo i grafikę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, 1961 -1968, i w Ecole Nationale Superieure des Beaux Arts w Paryżu, 1967.
Dyplom uzyskał w 1968 roku. Obecnie jest profesorem w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1980 roku był stypendystą Rządu Francuskiego, w 1982 roku stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. W 1993 otrzymał stypendium Fulbright'a i odbył staż naukowy oraz prowadził zajęcia na Wydziale Sztuki w New York Institute of Technology w Nowym Jorku. W 1992 prowadził zajęcia w Uniwersytecie Stanu Connecticut w Storrs. Jest wieloletnim członkiem ZPAP, oraz członkiem "Grupy Krakowskiej". Profesor i dwukrotny Rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Uzyskał wiele nagród, zwłaszcza za twórczość graficzną. Uprawia malarstwo, grafikę i media elektroniczne. W 2003 roku - Nagroda im. Witolda Wojtkiewicza za wystawę malarstwa „Obiekty geometryczne – retrospekcja” w Starmach Gallery. Kluczowym okresem w twórczości Jana Pamuły były lata siedemdziesiąte, kiedy zwrócił się ku abstrakcji geometrycznej. Jego ówczesne poszukiwania miały na celu zbudowanie "jednolitej, uniwersalistycznej wizji rzeczywistości". Owo budowanie oznaczało w praktyce wykorzystanie roli przypadku w tworzeniu układów geometrycznych. Statystyka matematyczna oparta na rachunku prawdopodobieństwa wykorzystuje tutaj rzut kostką, działanie komputera lub tablice liczb przypadkowych. Sztukę Pamuły porównano między innymi do Mondriana , choć neoplastycyzm tego ostatniego wywodził się z innych przesłanek teoretycznych. Bliższy artyście wydaje się suprematysta Malewicz czy też właśnie Paul Klee. W swoich rozważaniach teoretycznych powołuje się na "Das bildnerische Denken Klee" jako niewyczerpane źródło wiedzy na temat formy plastycznej i istoty artystycznej twórczości.

Dla sztuki Jana Pamuły charakterystyczne jest prowadzenie dogłębnych poszukiwań w obrębie jednego motywu opartych o naukowy formalizm połączony z czysto malarskim podejściem do koloru. Swoje poszukiwania Pamuła ogniskuje wokół dwóch głównych cyklów: rysunków komputerowych oraz obiektów geometrycznych. Razem tworzą zespół obiektów połączonych wspólnym pomysłem kompozycyjnym oraz intelektualnym.

Pierwsze grafiki komputerowe powstały w 1980 roku i opierały się na ścisłych wyliczeniach opartych na pracy maszyny. Podstawowy motyw to przetwarzany losowo prostokąt. Za kompozycję figur odpowiada algorytm oparty na liczbie cztery – arytmetycznym odpowiedniku prostokąta. Przyglądając się obiektom Pamuły widzimy, że każdy z nich stanowi zestaw ściśle zależnych od siebie elementów tworzących wyszukane estetycznie układy – owoc zespolenia techniki i ludzkiego intelektu. Jego prace geometryczne to fascynujące zjawisko formalne, które można rozpatrywać jako całość – zbiór pokrewnych sobie kształtów.
21 kwietnia 2021, decyzją Zarządu Stowarzyszenia Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie, Jan Pamuła został laureatem GRAND PRIX d'HONNEUR - nagrody przyznawanej za całokształt twórczości oraz szczególne zasługi dla międzynarodowego i polskiego środowiska graficznego.