Wilhelm Kotarbiński, RZYMSKA IDYLLA, ok. 1880

137,7 x 79,0cm - olej, płótno sygn. p.d.: W Kotarbiński

 

Wilhelm Kotarbiński od młodzieńczych lat marzył o zostaniu artystą. Ojciec artysty nie pochwalał tego wyboru, uważając, że nie przystoi on szlachetnie urodzonym. Artysta jednak nie uległ i po ukończeniu kursu rysunkowego w Warszawie, dzięki niewielkiemu stypendium i pomocy finansowej wuja, w 1871 wyjechał na studia do Rzymu. Od razu zachłysnął się Wiecznym Miastem, upojony pięknem starożytnych zabytków, natychmiast przystąpił do robienia szkiców. Przez trzy lata uczył się w Akademii św. Łukasza, gdzie brał udział w organizowanym co roku konkursie o tytuł najlepszego rysownika Rzymu. Jego miłość do antyku i talent zapewniły mu I nagrodę.

Fascynacja starożytnością przełożyła się również na dzieła malarskie Kotarbińskiego. Jego malownicze płótna charakteryzowała duża dekoracyjność. Artysta starał się wypełnić swoje płótna pejzażami, antyczną architekturą i pięknymi przedmiotami, kwiatami oraz egzotycznymi drzewami. Urozmaicał w ten sposób kompozycje, pozwalając widzowi dłużej cieszyć oko. Artysta trzymał się akademizmu, lecz nie w jego czystej formie. Łączył go z nowoczesnymi nurtami i symboliką. Wirtuozeria Kotarbińskiego, jego wysublimowany styl i odbiegające od codzienności tematy przyczyniły się do niezwykłej popularności artysty wśród współczesnych mu kolekcjonerów. Akademikom natura służyła jedynie jako dekoracja, Kotarbiński zaś harmonizował człowieka z otaczającym go światem.

Tematy mitologii i fantastyki, utrzymane w nurcie secesji, w ostatniej dekadzie XIX wieku były bardzo poszukiwane, co miało duży wpływ na popularyzowanie twórczości Kotarbińskiego. Często reprodukowane na pocztówkach dzieła artysty, przyczyniły się również do poszerzenia grona odbiorców jego malarstwa, które stało się swoistym znakiem rozpoznawczym dekadencji i nowoczesności.

Wilhelm Kotarbiński (Nieborów 1849 – Kijów 1921) kształcił się w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Rafała Hadziewicza (lata1867-1871), a od roku 1872 także w Akademii Św. Łukasza w Rzymie. Po ukończeniu studiów otworzył w Rzymie własną pracownię, w której udzielał także lekcji rysunków; jego uczennicą była m.in. Maria Baszkircew. Do kraju wrócił w 1888 i odtąd przebywał głównie we własnym majątku Kalsk (lub Kulsk) na Białorusi. Stamtąd wielokrotnie wyjeżdżał do Kijowa, gdzie miał pracownię w hotelu Praga, uczestniczył w wystawach kijowskiego Tow. Artystycznego, a w 1893 był współzałożycielem Tow. Malarzy Kijowskich. Wraz z P. Swiedomskim, M. Niestierowem i M. Wrublem pracował przy dekoracji freskami kijowskiego soboru Św. Włodzimierza (ukończone 1894-1895). Był także autorem dekoracyjnych plafonów i malowideł ściennych m.in. w domu M. Tereszczenki i w pałacu B. Chanenki w Kijowie oraz w salonach pałaców w Petersburgu i Moskwie. Malował przede wszystkim kompozycje o tematach biblijnych bądź antycznych – z życia starożytnego Wschodu, Grecji i Rzymu; tworzył też pejzaże oraz sceny fantastyczne i symboliczne. Jego obrazy wyróżniają się wyrafinowaną kolorystyką, swobodną techniką, swoistą stylizacją form i specyficznym, często tajemniczym nastrojem. Największa popularność artysty przypada na dziewięćdziesiąte lata XIX wieku, kiedy – ze względu na „antyczną” tematykę swych obrazów – bywał porównywany z Siemiradzkim. Dzieła Kotarbińskiego rzadko pojawiają się na rynku sztuki; większość jego prac zaginęła bądź uległa zniszczeniu w czasie pierwszej wojny światowej i rewolucji bolszewickiej.