GAZETA WARSZAWSKA nr 72-95, wyd. 1775

GAZETA WARSZAWSKA

Num. 72-95, 9 WRZEŚNIA 1775 do 29 LISTOPADA 1775

23 kompletne numery czasopisma wraz z suplementami

Gazeta Warszawska – pierwsza warszawska gazeta ukazująca się regularnie przez długi czas, została założona po kasacie zakonu jezuitów w 1774 r., pierwotnie pod tytułem „Wiadomości Warszawskie”, była pierwszym ukazującym się regularnie dziennikiem.

Pierwszym redaktorem naczelnym i jednocześnie właścicielem gazety był jezuita Stefan Łuskina, który po kasacie zakonu, pozbawiony możliwości wykładania w kolegium jezuickim, zajął się dziennikarstwem. Zapewniwszy sobie na mocy przywileju królewskiego, wydanego 9 listopada 1773[1], monopol dziennikarski w Warszawie (gazeta nie docierała poza stolicę), Łuskina starał się nie dopuścić do powstania pism konkurencyjnych. Zresztą te starania nie musiały być tak mocne, bo po prostu w tamtym czasie nie było zapotrzebowania na inne tytuły[2].

„Gazeta Warszawska powierzchniową szatą niczem się nie różniła od Wiadomości Warszawskich. Łuskina nie odskoczył od Bohomolca. Na czele każdego numeru, znajdował się herb Rzpltej o czterech polach, dwa orły i dwie pogonie, a we środku ciołek, herb panującego króla Stanisława. Wszystko to otaczała armatura z chorągwi, dział, kul i moździerzy. Nad herbem korona wznosiła się o pięciu łukach. Całą szerokość ćwiartki zajmowała ta ozdoba monarchiczna, która wskazywała, że pismo jest jakby urzędowe... Numer porządkowy gazety był pod koroną, i pod herbem dopiero tytuł i data. Druk nie zmienił sie także w niczem, litery wielkie dużo zabierały miejsca. Numera składały się z dwóch ćwiartek i z dodatku, który nazywał się dawniej addytamentem do gazet, a później po prostu suplementem. I suplement składał się z dwóch ćwiartek. Tak więc numer gazety całkowity miał arkusz druku, ale treści w numerze nie było więcej niż cztery szpalty.... Gazetę drukowano w dwie kolumny na stronnicy, suplement jednym ciągiem.... Numera wychodziły tylko dwa razy na tydzień, we środę i sobotę.... W powierzchowności swojej gazety, dwie jeszcze później zmiany zaprowadził ksiądz Łuskina: naprzód, że od roku 1781, pod herbem umieścił godło, niby charakteryzujące jego pismo. Godło to brzmiało po łacinie: nova et vetera (teraźniejszość i starożytność).... Drugą zmianę zaprowadził Łuskina w r. 1784, bo wtedy dał druk wielki i wyraźniejszy. (Pierwszy No 82 tak wyszedł).” Julian Bartoszewicz, 1856.

TWARDA OPRAWA PÓŁPŁÓCIENNA

4k. każdy numer; format: 15x18,5 cm 

Stan DB+/otarcia, zżółknięcia kart, podklejenia, pieczęci, nr 75 wprawiony po 76; marginalia z epoki