Jan MATEJKO (1838-1893), Wciąganie dzwonu Zygmunta, 1876

drzeworyt, papier; 25 x 45 cm (w świetle passe-partout);
sygn. na płycie p. d.: JM (monogramem wiązanym)
oraz przez ksylografa l. d.: J. Holewiński.
Rysunki na płytach drzeworytniczych osobiście wykonał Jan Matejko, rytowali najwybitniejsi drzeworytnicy tamtego okresu. Grafiki pochodzą z „Albumu Jana Matejki” wydanego w 1876 r. przez Samuela Lewentala, który w słowie końcowym pisze m.in. tak: „W skład albumu weszły najcelniejsze obrazy mistrza, wykonane w czasach ostatnich; z wyjątkiem reprodukcyj Rejtana, Iwana Groźnego oraz Wieszczby Lirnika, odtworzonych najwierniej przez Panów [Juliana] Maszyńskiego i [Stanisława] Witkiewicza, podług fotografij zdjętych z oryginałów, wszystkie inne utwory były przez samego Matejkę rysowane na drzewie „ […] wykonanie każdego z takich drzeworytów, jak np. Stefan Batory, Sejm w Lublinie , itp. wymagało po sześć miesięcy czasu, nie licząc użytego do narysowania onych na drzewie […].
Józef Holewiński (1848, Warszawa - 1917, tamże) - drzeworytnik warszawski, artysta-malarz, ilustrator; jeden z wybitnych polskich ksylografów. Malarstwa uczył się w warszawskiej Szkole Rysunkowej Wojciecha Gersona, natomiast sztuki drzeworytu interpretacyjnego u Jana Styfiego (od 1864). Pod jego kierunkiem rozpoczął w 1865 pracę w drzeworytni „Kłosów”; po upadku czasopisma w 1890 przeszedł do „Tygodnika Ilustrowanego”, w którym (od 1891) pełnił funkcję kierownika artystycznego; na stanowisku tym pozostał do śmierci w 1917; przez jakiś czas prowadził dział ilustracji w tygodniku „Wędrowiec”; współpracował także z zagranicznymi magazynami "Moderne Kunst" i "Gazette des Beaux Arts". Za swoje drzeworyty Holewiński był wielokrotnie nagradzany: w 1873 otrzymał dyplom uznania na Wystawie Powszechnej w Wiedniu; w 1886 nagrodę pieniężną a w 1888 pierwszą nagrodę na I i III Wystawie Dzieł Sztuki Ornamentacyjnej i Reprodukcyjnej w Warszawie; w 1886 pierwszą nagrodę na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za drzeworyt Sabała, rytowany według rysunku Stanisława Witkiewicza; w 1895 złoty medal w Monachium i wielki medal srebrny na Wystawie Sztuki Drukarskiej w Petersburgu.