Zdzisław Beksiński, BEZ TYTUŁU, 1990

29,7 x 21,0cm - fotokopiarka, tusz pióro, papier sygn. tuszem l.d.: BEKsiński 90, na odwr. oł. p.d.: 17

Kolekcjoner i znawca sztuki Beksińskiego, Piotr Dmochowski, tak charakteryzuje tę technikę na stronie Wirtualnego Muzeum Zdzisława Beksińskiego (http://beksinski.dmochowskigallery.net/guide.php ): ...to co między innymi interesowało Beksińskiego w tworzeniu, to [...] wariacje na jeden temat. A w tym mogła mu pomóc właśnie fotokopiarka. Tak więc, by nie musieć za każdym wariantem tego samego tematu tworzyć całości pracy od nowa, wprowadzając zazwyczaj fragmentaryczne tylko zmiany w układzie rąk, nóg lub głowy, Beksiński uciekał się do kserokopiarki. Rysował wówczas na papierze maszynowym postać, głowę, lub inny temat, po czym tak stworzoną pracę fotokopiował. Następnie na owej fotokopii pokrywał białą farbą jakąś jej część i na tak utworzonym białym tle rysował chińskim tuszem zmianę jaką chciał wprowadzić. Po czym, tak na pół sfotokopiowaną, a na pół ręcznie narysowaną pracę znów fotokopiował. I tak dalej. [...] Ponieważ odróżnienie tak powstałych dzieł od banalnych fotokopii było dla niewprawnego oka trudne, bo chiński tusz, którym rysował Beksiński jest prawie identyczny w wyglądzie z tonerem jaki znajduje się w fotokopiarce, toteż dość szybko zrezygnował z tej techniki i pozbył się fotokopiarki. Ale rozstanie się z tym medium wynikło również z tego, że znalazł wówczas lepsze narzędzie niż fotokopiarka, by tworzyć rozliczne wariacje tego samego tematu [mowa o technikach komputerowych].

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

 (Sanok 24 II 1929 - Warszawa 21 II 2005) studiował w latach 1947-1952 na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

Był artystą samoukiem, który osiągnął niekwestionowaną pozycję w polskiej sztuce współczesnej, potwierdzoną obecnością jego prac na prestiżowych wystawach i w kolekcjach muzealnych. Początkowo zajmował się fotografią, którą interesował się od lat studenckich, po 1956 zyskując uznanie jako twórca fotogramów o estetyce opartej o efekty fakturowe. W latach 1958-1962 tworzył abstrakcyjne obrazy-reliefy o bogatej fakturze, głównie metalowe, będące odmianą malarstwa materii. Pod koniec tego okresu powstawały ażurowe formy o kształtach figur i pełnoplastyczne rzeźby w metalu. Kolejnym etapem jego twórczości były lata 1962-1974, kiedy poświęcał się głównie rysunkowi. W latach 60. rysował piórkiem i tuszem figuralne kompozycje odznaczające się karykaturalną deformacją postaci. Od końca lat 60. tworzył rysunki węglem i kredkami, będące monochromatyczną odmianą jego równoległej twórczości malarskiej. Od 1974 zajmował się niemal niepodzielnie malarstwem. Jego charakterystyczny styl bazował na perfekcji technicznej, której towarzyszyła niezwykłość wizji. Malował świat po katastrofie, naznaczony piętnem śmierci i rozpadu. Jego obrazy zaludniają postaci i stwory o ludzkich wprawdzie bądź zwierzęcych kształtach, lecz o cechach fantomów, automatów lub rozpadających się trucheł. Artysta nie nadawał swym obrazom i rysunkom tytułów (poza porządkującymi symbolami), akcentując w ten sposób swój brak zainteresowania dla literackiej strony przedstawień. Sam mówił, że malując całkowicie poddaje się wizji, „fotografuje“ ją. W ostatnich latach włączył do swego warsztatu artystycznego elektroniczne techniki generowania obrazu, które wykorzystywał do tworzenia komputerowych fotomontaży. Sztuka Beksińskiego, wielokrotnie wystawiana i omawiana, budzi skrajne emocje wśród znawców i publiczności.
Największa, systematycznie uzupełniana kolekcja jego prac w kraju znajduje się w Muzeum Historycznym w Sanoku, za granicą - w Paryżu, w posiadaniu Piotra Dmochowskiego, który od 1983 kolekcjonuje prace i promuje twórczość artysty. Zorganizował on wystawy indywidualne Beksińskiego m.in. w Galerie Valmay w Paryżu w 1985, 1986 i 1988 oraz stałą ekspozycję we własnej Galerie Dmochowski - Musée-galerie de Beksiński, istniejącej w latach 1989-1996. Jego też nakładem ukazały się monumentalne albumy artysty w 1988 i 1991.
W Polsce monografię Beksińskiego pióra Tadeusza Nyczka opublikowały Arkady w 1989 (II wydanie w 1992). Wiosną 2005 roku w Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie miała miejsce duża wystawa obrazów Beksińskiego, a dyrektor Muzeum w Sanoku Wiesław Banach wydał obszerną monografię artysty.

Od października 2016 w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie na stałe zagościła wystawa 250 prac (obrazów, rysunków, fotografii) Zdzisława Beksińskiego z prywatnej kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich. Natomiast od czerwca 2021 stała wystawa 30 obrazów Beksińskiego z kolekcji Dmochowskich prezentowana jest również w Muzeum Archidiecezji w Warszawie.

(zdjęcie:  Piotr Dmochowski, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8960820 )