POROWSKI Mieczysław - Praca społeczna kobiety-polki w Mińszczyźnie na polu oświaty ludowej w okresie 1900-1916 roku. Nieśwież [1929]

POROWSKI Mieczysław - Praca społeczna kobiety-polki w Mińszczyźnie na polu oświaty ludowej w okresie 1900-1916 roku. Nieśwież 1929. Wydawca: Ziemianki Nowogrodzkie. Drukarnia "Wspólnej sprawy" w Nieświeżu.

Format:15x22,5cm. Stron:16. Ilustracja. Odpadająca okładka. Nieczęste.

Tak się rozpoczyna tekst tej broszurki: "RZĄD rosyjski, który wszelkiemi siŁami dążył do tego, by zdusić i zniszczyć żywioł polski u nas na Kresach, dokładnie zdawał sobie sprawę, w jaki sposób najłatwiej to urzeczywistnić; rząd ten wiedział, że przede wszystkiem trzeba zwalczać naszą polską mowę ojczystą i religje katolicką. Walkę z religią zaczęto od prześladowania unitów, które w wielu wypadkach przypominało martyrologję pierwszych chrześċjan; następnie zabierano siłą i gwałtem kościoły i zamieniano je na cerkwie prawosławne; usiłowano wprowadzić do kościołów kazania, nauki i śpiewy w rosyjskim jezyku; w urzędach pod karą nie wolno było rozmawiać po polsku, przede wszystkiem pilnowano, by nigdzie na Kresach nietylko nie otwierano polskich szkótek, ale nawet nie uczono po polsku. Represje stosowa ne przez rząd rosyjski po powstaniu 1863 roku niesłychanie stłumily na kresach białoruskich polską pracę społeczną, specjalnie zaś pracę oświatową. Dwory, w któ rych ziemianki odważnie zajmowały się uczeniem dzieci katolickiej służby domowej I folwarcznej, uczniowie i uczenice wyższych klas gimnazjalnych, uczący po polsku dziatwę w miastach i rozdający książeczki polskie do czytania, byly to wypadki sporadyczne."