Alfons Karpiński (1875-1961), Maki w flakonie

olej, tektura / 49,7 x 70 cm
65 x 85 cm, wymiary z ramą
sygnatura p.d.: ‘A. Karpiński’
numer inwentarzowy: UK/ir/5/2/2020/b


POCHODZENIE:
kolekcja prywatna, Bielsko-Biała

Alfons Karpiński, urodzony w 1875 w Rozwadowie k. Tarnobrzega, zmarł w 1961 w Krakowie. Studia artystyczne odbył w latach 1891-1899 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem F. Cynka, I. Jabłońskiego, W. Łuszczkiewicza i L. Wyczółkowskiego. Naukę kontynuował w 1903 w monachijskiej pracowni A. Azbego. W okresie 1904-1907 doskonalił swój warsztat malarski w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych u K.Pochwalskiego, zaś w latach 1908-1912 kształcił się w paryskiej Académie Willi uczęszczając do atelier H. Martina i H. Anglade’a. Do Paryża powrócił w 1922, by uzupełnić studia malarskie w Académie Colarossi. Na stałe mieszkał w Krakowie, gdzie zajmował się również działalnością pedagogiczną. W 1911/1912 przez pół roku nauczał rysunku na Wyższych Kursach dla Kobiet im. A. Baranieckiego. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, Powszechnego Związku Artystów Polskich, Grupy Zero i Grupy Dziesięciu. W 1907 wstąpił do Vereinigung Bildender Küstler Österreichs-Wiener Secession. Po II wojnie światowej należał do warszawskiego ugrupowania Zachęta charakteryzującego się tradycjonalistycznym profilem artystycznym. Od 1899 Karpiński regularnie prezentował swe prace w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Brał ponadto udział w wystawach Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana (1902) i Niezależnych (1911, 1913, 1927). Wielokrotnie uczestniczył w zbiorowych ekspozycjach urządzanych w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych i Instytucie Propagandy Sztuki. Pokazywał też swą sztukę za granicą, m.in. w Monachium (1909), Rzymie (1911, 1956), Antwerpii (1911), Brukseli, Hadze, Amsterdamie i Pittsburgu (1929), Buffalo (1932) i Nowym Jorku (1939). Indywidualne wystawy artysty odbyły się w Krakowie (1911, 1926, 1929, 1930, 1931, 1949, 1958), Lwowie (1920, 1926, 1937) i Poznaniu (1925). Otrzymał wiele nagród i wyróżnień: na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 został uhonorowany złotym medalem za całokształt twórczości. W 1933 miasto Kraków przyznało mu nagrodę za Portret L. Solskiego, zaś w 1937 Instytut Propagandy Sztuki wyróżnił malowane przez niego portrety kobiece. Typowe dla repertuaru tematycznego Karpińskiego jest fragmentaryczne ujęcie wnętrza salonu z wyeksponowanym wazonem wypełnionym bukietem kwiatów, porcelaną, fortepianem, zegarem w niezliczonych wariantach. Świetlne refleksy ślizgają się po powierzchni ozdobnych, metalowych miseczek wydobywając z nich złociste tony. Staranną aranżację przedmiotów dopełniają szkicowo zarysowane na tle ściany ramy obrazów i fotografii. Tematem obrazów nie są jednak przedmioty lecz czas płynący z wolna w ciszy mieszczańskiej enklawy, odmierzany tykaniem zegara i opadaniem kwietnych płatków, nasycona wspomnieniami atmosfera wyizolowanego wnętrza. W dojrzałej fazie twórczości Karpińskiego nasila się stopień szkicowości obrazowania, zaś ulubionym motywem stają się białe i żółte róże, anemony, chryzantemy, peonie, astry i maki. Typowy dla tych kompozycji jest sposób malowania roślinności za pomocą drobnych pociągnięć pędzla na niezagruntowanej tekturze, miejscami widocznej, co prowadzi do efektów zbliżonych do rysunku pastelowego. Całość przepojona melancholią kieruje skojarzenia widza ku młodopolskim klimatom obumierania roślinności, zapadania się w ciszę przemijania [na podstawie opracowania: Ireny Kossowskiej z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk].