Trojak, 1580, mennica Olkusz; Aw: Mała głowa króla w pr...

monety koronne, Trojak, 1580, mennica Olkusz; Aw: Mała głowa króla w prawo, STEPHANVS D G REX POL, interpunkcja w formie rozetek; Rw: Orzeł i Pogoń po bokach litery P - Z (wojewody krakowskiego i żupnika olkuskiego Piotra Zborowskiego herbu Jastrzębiec, zarządcy mennicy olkuskiej), poniżej trzywierszowy napis GROS ARG / TRIP REG / POLONIÆ, niżej herb Jastrzębiec dzielący cyfry daty 15 - 80; H-Cz. 10125 (R6), Iger O.80.9.b (R7), Kop. 517 (R7), Kurp. (1576–1586) 126 (R8), Parchimowicz Batory 58.a1, Tyszkiewicz 100 mk; patyna, dość wyraźnie wybity i ładnie zachowany, jeden z najrzadszych typów trojaków koronnych.
Pierwszym zarządcą głównej mennicy koronnej w Olkuszu został Rafał Leszczyński, starosta radziejowski. Jego działalność trwała krótko, ponieważ nie realizowano ustalonej formy ikonograficznej. Na monetach bowiem powinny być umieszczone herby Korony, Litwy, herb króla, a także podskarbiego. W 1580 roku zarządcą mennicy został podskarbi koronny Jakub Rokossowski, którego herb Glaubicz, czasem też inicjały IR, widnieją na monetach olkuskich wybijanych w 1580 roku. Dodatkowo współrządcą mennicy został wojewoda krakowski, Piotr Zborowski, herbu Jastrzębiec, czego potwierdzenie znajdujemy na oferowanym trojaku, na którego rewersie herb Jastrzębiec dzieli datę, natomiast inicjały P - Z rozdzielone są przez herby Korony i Litwy.
Rok 1580, czyli drugi rok działalności mennicy olkuskiej był więc rokiem przejściowym w kształtowaniu się formy ikonograficznej mennictwa olkuskiego. Przynosi on niezwykłe bogactwo typologiczne wybijanych w Olkuszu trojaków. „Katalog trojaków polskich” Tadeusza Igera wyróżnia szesnaście typów, które podzielone są zasadniczo na dwie główne grupy: z małą i z dużą głową władcy. Wszystkie trojaki z tego roku należą do egzemplarzy rzadkich lub bardzo rzadkich.