Sandro Botticelli (adopcja) (1445-1510), Madonna z Dzieciątkiem, świętym Janem Chrzcicielem i aniołem

Biogram
Botticelli, autor słynnych „Primavery” i „Narodzin Wenus” zasłynął też jako malarz Madonn. Źródłem jego sławy jako madonniere są przede wszystkim tonda. Podporządkowane zasadzie symetrii, wpisane w okrąg kompozycje uosabiają renesansową harmonię. U źródeł tak trudnego malarsko kształtu podłoża leży toskańska tradycja okrągłych desco da parto – malowanych tac, ofiarowanych matkom po narodzinach pierworodnego potomka.

Madonnie z Dzieciątkiem towarzyszą młodzieńczy św. Jan z krzyżem i anioł. Gest św. Jana wskazującego na Dzieciątko to zapowiedź męczeńskiej śmierci Zbawiciela. Interpretacji dopełnia obecność dwóch ksiąg: otwartej trzymanej przez anioła i zamkniętej, leżącej na ołtarzu. Kartkowany przez anioła, jakby w poszukiwaniu proroctwa o odkupieniu ludzkości tom, to Stary Testament. Nowy Testament, opisujący świat po przyjściu Chrystusa jest jeszcze zamknięty: Słowo czeka na wypełnienie. Symbolika maryjna obrazu sprzyja kontemplacji uczestnictwa Marii w dziejach Odkupienia. Krzaki róż, prześwietlane bladym światłem, symbolizują jej czystość, a otwierająca się na niebo brama – dziewictwo. Róże i brama to spopularyzowane dzięki litanii loretańskiej emblematy Marii.